Nga Marina Kërçeli
Në thellësitë e maleve të Skraparit, mes peizazheve mahnitëse dhe historisë së lashtë, gjendet një fshat i vogël me histori të madhe, Zabërzani.
Në këtë copëz toke të bekuar banorët e Zabërzanit vazhdojnë një traditë mijëravjeçare. Rakia që nxirret në Zabërzan është ndryshe, si vetë toka dhe njerëzit që jetojnë këtu.
Në vjeshtë, Zabërzani vishet me një bukuri të papërshkrueshme. Pyjet përreth fshatit shndërrohen në një mozaik ngjyrash. Mjegulla e mëngjesit mbulon luginën, duke i dhënë fshatit një pamje gati mistike. Në oborret e shtëpive të gurta, të vjetra sa vetë historia e fshatit, gratë dhe burrat bashkohen në një ritual pothuajse të shenjtë.
Në oborret e shtëpive të gurta, të vjetra sa vetë historia e fshatit, gratë dhe burrat bashkohen në një ritual pothuajse të shenjtë. Rrushi shtypet me këmbë në govata druri, një praktikë që ka rezistuar kohës dhe teknologjisë moderne. Burrat qëndrojnë zgjuar natë pas nate, duke vëzhguar me kujdes çdo pikë raki që rrjedh kur vjen koha e zierjes.
Kur hymë në fshat, na priti familja Lame, e cila brez pas brezi është marrë me nxjerrjen e rakisë.
Gatishmëria e kësaj familje për të ndarë me ne këtë traditë të lashtë më preku shumë, ashtu si edhe entuziazmi i zotit Lame më la pa fjalë.
“Rakia është shpirti i tokës tonë,” tha zoti Lame.
Ndërsa qëndronim rreth kazanit, ndjeva se si gjithçka filloi të bëhej më e qartë. Ishte një proces që dukej i thjeshtë në pamje të parë, por që në vetvete ishte një ritual i gjallë.
Rrushi fermentohej për javë të tëra, para se të niste të pikonte si lëngu i çmuar që është.
Rakia e Zabërzanit nuk është thjesht një pije alkoolike. Ajo është më shumë se kaq. Është një ritual, një pjesë e identitetit të këtij fshati. Çdo gotë që derdhet, fsheh kujtimet e mbledhura të vreshtave, punën e përditshme të njerëzve që e kultivojnë dhe dashurinë që ata kanë për këtë tokë.
Të largohesh nga Zaberzani pa provuar rakinë e tij është si të ikësh pa marrë një pjesë të shpirtit të këtij fshati. Rakia e prodhuar nga familja Lame dhe të tjerët në fshat është një simbol i durimit dhe pasionit, një përvojë që duhet përjetuar për të kuptuar se çfarë do të thotë të jetosh në harmoni me natyrën dhe traditën.
Çdo gotë raki e prodhuar këtu mbart me vete historinë e një populli të fortë, të lidhur me tokën dhe traditat e tyre./dritare.net
