Sulmi në zemër, pandemia e shoqërisë moderne! Flet kardiologu Kondili!
E Hënë 1 Dhjetor 2025, 19:07
Dritare.net
Në një intervistë për Dritare TV, mjeku Anesti Kondili tregon se pse sëmundjet kardiovaskulare dhe specifikisht ateroskleroza, vazhdojnë të mbajnë vendin e parë në botë për sa i përket sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë.
Mjeku shpjegon se ateroskleroza nuk është thjesht një plakje e enëve të gjakut, por një proces kompleks i ndikuar nga faktorë të shumtë rreziku. Sipas doktorit, faktorët ndahen në dy kategori kryesore, të pamodifikueshëm dhe të modifikueshëm. Tek të parët hyjnë mosha, gjinia (ku meshkujt janë më të rrezikuar deri në menopauzën e femrave) dhe gjenetika.
Megjithatë, alarmi më i madh qëndron tek faktorët e modifikueshëm, të cilët janë plotësisht në dorën e individit. Këtu përfshihen niveli i lartë i yndyrnave në gjak, veçanërisht kolesteroli i keq (LDL), hipertensioni, diabeti, duhani dhe stresi.
Një vëmendje e veçantë iu kushtua stilit të jetesës moderne, ku sedentarizmi dhe ushqimi i shpejtë (fast food) po krijojnë një "pandemi" të re kardiake tek të rinjtë.
Mjeku, duke sjellë shembullin e tij personal të lënies së duhanit pas 50 vitesh, theksoi dëmin e jashtëzakonshëm që nikotina dhe monoksidi i karbonit i shkaktojnë endotelit të enëve të gjakut. Ai ilustroi se si pirja e duhanit shkakton spazma dhe redukton oksigjenin në gjak, duke e bërë zemrën të punojë në kushte mbijetese.
Eksperti gjithashtu preku temën e inteligjencës artificiale (si ChatGPT) në mjekësi.
Ndërsa pranon se teknologjia ka bërë hapa galopantë me pajisje si koronarografia, stentet dhe rezonanca magnetike, ai paralajmëron se AI nuk mund të zëvendësojë gjykimin klinik të mjekut. Mjekësia është një kombinim i shkencës dhe artit të ekzaminimit fizik, dhe një algoritëm nuk mund të zëvendësojë eksperiencën shumëvjeçare në interpretimin e simptomave komplekse. Në përfundim, mesazhi ishte i qartë, Parandalimi është çelësi.
Dieta mesdhetare, aktiviteti fizik i rregullt (të paktën 1 orë ecje në ditë), dhe kontrollet periodike (check-up) pas moshës 40 vjeçare janë investimi më i mirë që çdo shqiptar mund të bëjë për të shmangur fatkeqësitë. Siç theksoi doktori, mjekësia ka avancuar për të shpëtuar jetë në momente kritike, por cilësia e asaj jete varet tërësisht nga zgjedhjet tona të përditshme./dritare.net
