Jeta e fshehur në re: Trillione mikroorganizma që formojnë motin dhe ndikojnë shëndetin tonë
E Shtunë 30 Gusht 2025, 18:06
Dritare.net
Retë, këto shoqëruese të përditshme të jetës sonë, nuk janë vetëm masa uji të kondensuar, por edhe ishuj lundrues të gjallë. Sipas kërkimeve të reja shkencore, ato mbartin triliona baktere, kërpudha, viruse dhe organizma njëqelizorë që udhëtojnë nëpër atmosferë, duke ndikuar jo vetëm te moti, por edhe tek shëndeti i njeriut.
Aerobioma – oqeani i padukshëm i jetës në ajër
Që nga eksperimenti i Louis Pasteur në vitin 1860, i cili tregoi se ajri përmban mikrobe, shkenca ka zbuluar se atmosfera është e mbushur me jetë. Sot, falë dronëve, balonave dhe analizave të ADN-së, shkencëtarët kanë identifikuar dhjetëra mijëra specie që udhëtojnë me erërat.
Çdo vit, rreth një trilion trilion qeliza bakteriale dhe mbi 50 milionë tonë spore kërpudhore ngrihen nga toka dhe deti, duke përshkuar mijëra kilometra para se të bien sërish në tokë me reshje shiu apo bore.
Re që ushqejnë jetën
Studimet e zhvilluara në majën e malit Puy de Dôme në Francë kanë treguar se çdo milimetër ujë në re mund të përmbajë deri në 100 mijë qeliza mikroorganizmash. Shumë prej tyre jo vetëm mbijetojnë, por edhe rriten brenda piklave të ujit, duke përdorur rrezet e diellit dhe karbonin organik si burim energjie.
Kërpudhat dhe bakteret madje ndihmojnë edhe në formimin e reshjeve. Organizma si bakteri Pseudomonas shërbejnë si “bërthama” mbi të cilat kristalizohet akulli, duke nxitur rënien e shiut apo borës. Ky proces krijon një cikël simbioze mes pyjeve, reve dhe jetës: bimët ushqejnë bakteret, bakteret ngjiten në re dhe retë rikthejnë ujin për të gjallëruar natyrën.
Rreziku i fshehur: rezistenca ndaj antibiotikëve
Por jeta në re bart edhe kërcënime. Shkencëtarët kanë zbuluar se shumë prej këtyre mikrobeve mbajnë gjene rezistence ndaj antibiotikëve – një pasojë e përdorimit të tepruar të tyre nga njerëzit dhe industria ushqimore.
Në një studim të vitit 2023, u zbulua se çdo re mund të përmbajë mbi një trilion gjene rezistence. Çdo vit, sipas shkencëtarëve, rreth 2.2 trilion trilion gjene të tilla bien mbi Tokë përmes reshjeve. Ky është një kujtesë se ndikimi ynë mbi ekosistemin shtrihet edhe lart në atmosferë.
Jeta përtej Tokës
Këto zbulime hapin horizonte të reja edhe për kërkimin e jetës në planetë të tjerë. Astrobiologët sugjerojnë se në re të Venusit, pavarësisht kushteve ekstreme të sipërfaqes, mund të ekzistojnë forma mikrobiale të ngjashme me ato të zbuluara në atmosferën e Tokës.
Retë nuk janë vetëm shenjues të motit – ato janë ekosisteme të gjalla, që ndikojnë ciklin e ujit, klimën, biodiversitetin dhe deri tek shëndeti ynë. Çdo herë që ecim në shi, në fakt po kalojmë nën një shtrëngatë ADN-je që vetë ne kemi ndihmuar të formohet./L.F-dritare.net
