Mbijetesa nën Tokë/ Eksplorimi i spitalit sekret dhe furrës së bukës në Sazan!
Dritare.net

Sekreti më i madh i Sazanit shtrihet thellë nën sipërfaqen e tij, një qytet i tërë nëntokësor, i projektuar për të përballuar skenarët më të errët të Luftës së Ftohtë. Sekreti më i madh i Sazanit shtrihet thellë nën sipërfaqen e tij, një qytet i tërë nëntokësor, i projektuar për të përballuar skenarët më të errët të Luftës së Ftohtë.
Ky rrjet i gjerë tunelesh dhe strehimesh masive shtrihet përgjatë gjithë ishullit. Segmenti i parë i eksplorimit na çon në një tunel të dedikuar për ruajtjen e rezervave strategjike, si ushqime dhe karburante. Një sistem inteligjent me mure dhe tuba ishte ndërtuar për të mbledhur ujin që kullonte nga tuneli, duke e kanalizuar atë drejt depove kryesore.
Kjo është vetëm porta e hyrjes në një labirint nëntokësor që dëshmon për përgatitjen ekstreme dhe rëndësinë e jashtëzakonshme që kishte Sazani në doktrinën mbrojtëse të Shqipërisë, duke hapur një kapitull të ri të eksplorimit. Ky rrjet i gjerë tunelesh dhe strehimesh masive shtrihet përgjatë gjithë ishullit. Segmenti i parë i eksplorimit na çon në një tunel të dedikuar për ruajtjen e rezervave strategjike, si ushqime dhe karburante.
Një sistem inteligjent me mure dhe tuba ishte ndërtuar për të mbledhur ujin që kullonte nga tuneli, duke e kanalizuar atë drejt depove kryesore. Kjo është vetëm porta e hyrjes në një labirint nëntokësor që dëshmon për përgatitjen ekstreme dhe rëndësinë e jashtëzakonshme që kishte Sazani në doktrinën mbrojtëse të Shqipërisë. Në rastin e një sulmi, jeta në Sazan do të vazhdonte nëntokë. Prova më e qartë e këtij planifikimi është spitali nëntokësor, një objekt i plotë i fshehur brenda shkëmbit.
“Këtu hapet spitali me dhoma. Farmacia, shtrimi, mjekimi, janë të gjitha brenda,” shpjegon Mustafa Beu për Dritare TV, ndërsa zëri i tij jehon në korridoret e ftohta. Ky spital nuk përdorej në kohë paqeje, por mbahej në gatishmëri të plotë për të aktivizuar në rast lufte, duke mbrojtur stafin dhe pacientët nga çdo kërcënim i jashtëm.
Pranë tij, tunele të tjera strehonin infrastrukturë jetike si furra e bukës, e aftë për të prodhuar bukë në kushte izolimi. Këto struktura zbulojnë një nivel të jashtëzakonshëm të planifikimit për mbijetesë, duke e shndërruar Sazanin në një arkë të vërtetë, të gatshme për skenarin më të keq.
Zemra e operacioneve në Sazan ishte Komanda Qendrore, një ndërtesë mbresëlënëse e ndërtuar nga italianët pas vitit 1921, e cila shërbente si qendra nervore për të gjitha forcat ushtarake, politike dhe ekonomike në ishull. Arkitektura e saj është një mrekulli inxhinierike.
“Siç është në sipërfaqe, është edhe nën të,” shpjegon Mustafa Beu. Pjesa nëntokësore nuk shërbente vetëm si strehim, por edhe si një sistem gjigant për menaxhimin e ujit. Ujërat e shiut mblidheshin, kalonin nëpër shtatë filtra dhe depozitoheshin në rezervuarë.
Kur këta mbusheshin, uji shpërndahej automatikisht përmes një sistemi hidraulik në depot e tjera të ishullit. Ky mekanizëm i sofistikuar garantonte furnizimin me ujë për mijëra banorë, duke dëshmuar për një nivel të lartë planifikimi dhe aftësie teknike që ende sot mahnit./dritare.net