Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ka njoftuar se të premten, më 15 gusht, do të zhvillojë një takim historik me presidentin rus Vladimir Putin në Alaska. Sipas Trump, ky do të jetë një hap vendimtar për të diskutuar një marrëveshje paqeje që mund të çojë në përfundimin e luftës në Ukrainë, e cila prej më shumë se tre vjetësh ka shkaktuar mijëra viktima dhe shkatërrime të mëdha. Presidenti amerikan la të kuptohet se bisedimet mund të përfshijnë edhe një “këmbim territoresh” midis palëve një ide që ka ngjallur menjëherë debat dhe reagime të forta ndërkombëtare.
Një nga reagimet më të ashpra erdhi nga Kievi. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky u shpreh prerë se “ukrainasit nuk do t’ua lëshojnë tokën pushtuesve” dhe se çdo marrëveshje e bërë pa pjesëmarrjen e Ukrainës është një “zgjidhje e vdekur” që nuk mund të sjellë paqe të qëndrueshme. Zelensky rikujtoi se integriteti territorial i Ukrainës është i garantuar nga kushtetuta dhe se askush nuk ka të drejtë të negociojë në emër të popullit ukrainas për çështje që lidhen me kufijtë e vendit.
Takimi i ardhshëm Trump–Putin pritet të jetë i pari midis dy liderëve që nga rikthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2024 dhe, njëkohësisht, i pari i këtij niveli që zhvillohet në territorin amerikan që prej vitit 2021. Vendi i zgjedhur Alaska ka vlerë simbolike për marrëdhëniet SHBA–Rusi, për shkak të historisë së saj si territor i blerë nga Rusia në shekullin XIX.
Ndonëse Trump e ka prezantuar takimin si një mundësi të artë për t’i dhënë fund konfliktit, propozimi për “këmbim territoresh” ka shtuar shqetësimet se mund të bëhet fjalë për njohjen de facto të pushtimit rus të disa rajoneve të Ukrainës, si Donetsk, Luhansk, Zaporizhia dhe Kherson. Një gjë e tillë është e papranueshme për Kievin, i cili ka marrë mbështetje të fortë nga aleatët evropianë dhe NATO për ruajtjen e sovranitetit të plotë.
Bisedimet e 15 gushtit do të jenë nën vëzhgimin e ngushtë të komunitetit ndërkombëtar. Për shumë diplomatë, ky takim është një test i madh për aftësinë e Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë për të arritur një kompromis, por edhe një provë për vendosmërinë e Ukrainës për të mbrojtur tërësinë e saj territoriale. Siç e ka bërë të qartë Zelensky, pa përfshirjen e Kievit në tryezën e bisedimeve, çdo marrëveshje mbetet vetëm në letër dhe nuk ka gjasa të sjellë fundin e vërtetë të luftës.
