Nga Rudina Xhunga
Rruga për në Çajup është rrugë mali, po e shtruar dhe nga Gjirokastra nuk zgjat më shumë se 30 minuta. Rrugës po ndalove për çaj e rigon, më shumë vonon. Po kur arrin në atë fushë, mbi mal, zëre se ke arritur në parajsën e malësive jugore shqiptare. Shqiptarë të mrekullueshme, udhëtoi dhe e tregoi në një emision për t’u parë, shijuar dhe pastaj po të doni na besoni, e po të doni shkoni vetë e provoni!
Rudina Xhunga: Epo të ngjitesh në majë të Çajupit dhe të gjesh Engjëll Serjanin si ditën që e kam njohur kur isha 25-vjeç.
Engjëll Serjani: Dhe për mua është e befasishme që të gjeta këtu në Çajup, që është vërtet një vend i bukur.
Rudina Xhunga: Po mirë, si ka mundësi që unë nuk kisha qenë asnjëherë këtu? Të gjithë e dinë këtë vend që unë s’e di?
Engjëll Serjani: Këtu është një vend paksa i fshehur, por ka një histori shumë të hershme. Ka histori që lidhen dhe me luginën e Drinos dhe me Zagorinë. Është një vend midis të dyjave, dhe ka qenë shtegu i vetëm që lidhte këto krahina. Këto kanë qenë rrugët e karvanëve, por edhe rrugët e hajdutëve, sepse ka dhe një këngë të vjetër.
Rudina Xhunga: Si ishte kënga?
Engjëll Serjani: "O Çajup, o vend i bukur
O bahçe e luleve
Më përpara ti ke qenë
Pusi e hajdutëve."
Këtu kalonin zakonisht kubetlinjtë, të cilët e dinin se çfarë i priste në Çajup edhe në përgjithësi florinjtë i qepnin në rroba. Që kur niseshin nga Australia, Amerika, përpiqeshin të ruanin pasuritë.
Rudina Xhunga: Mos na trego histori hajdutësh, na trego ca histori të bukura se për hajdutë kemi plot ne. Shqiptarët e mrekullueshëm i kemi për të tjera.
Engjëll Serjani: Çajupi e ka emrin e tillë nga çaji. E gjitha kjo kurorë me male rreth e rrotull ka çaj.
Rudina Xhunga: Po uji, më thanë qe të shëron?
Engjëll Serjani: Uji ose të shëron ose të qëron. Sepse këtu kanë ardhur shpesh njerëz që karantinoheshin, trajtoheshin me ushqimin e bagëtive. Këtu janë kullota shumë të pasura, që bëjnë mishin dhe qumështin më të mirë. Vinin zakonisht njerëz të sëmurë me tuberkuloz.
Rudina Xhunga: Këtu domethënë karantinë për koronavirus qenka vendi më i mirë në botë?
Engjëll Serjani: Është i paparë, dhe këtu ai uji e tret menjëherë ushqimin sado i rëndë që të jetë.
Rudina Xhunga: Vinin njerëz dhe qëndronin?
Engjëll Serjani: Prandaj vinin, që atë ushqim që hanin e tretnin dhe ndërkohë mushkëritë e tyre të dëmtuara rigjeneroheshin. U bëra si doktor tani. (qesh)
Rudina Xhunga: Jo, jo, jemi në kohë doktorësh tani, na duhen. Mua për këtë më vjen keq, si nuk ka investim për të mirën e shëndetit?
Engjëll Serjani: Këtu, për shumë kohë ka funksionuar një repart ushtarak zbulimi, mbase i parë dhe bunkerët rrugës. Këto janë trashëgimi e viteve të komunizmit, por në atë periudhë, gjimnazistët e Gjirokastrës vinin dhe bënin ski. Natyrisht, akoma nuk e kemi zgjidhur, sepse është akoma në gjyq pronësia e fushës.
Rudina Xhunga: Ç’bëhet, nuk e keni idenë se çfarë po humbisni. Kjo është historia jonë, që s’e gjen dot kurrë. Po i lumtë këtij që ka bërë këtë bujtinën, ku të gjeta ty për drekë dhe do të ha drekë edhe vetë, sepse të paktën Pëllumbi e paska bërë një gjë kur vijnë njerëz.
Engjëll Serjani: Pëllumbi e ka origjinën nga Picari dhe këtu ka kopenë e familjes së tij dhe nga kopeja filloi të ngrihej gradualisht ose pa dashje ky investim.
Rudina Xhunga: Hajde të vemi ta takojmë Pëllumbin që ngriti bujtinën pa dashje, po diti çfarë të bëjë! Jam në majë të Çajupit, dhe Pëllumbi më ka veshur me gunë dhe më ka dhënë një kërrabe (bastun), edhe një qeleshe në kokë. Më duket se dhe nëpër dhëmbë më ka ngelur mish, se kam ngrënë mish e ça s’kam bërë. Pëllumbi nuk do të intervistohet. Çfarë halli ke, apo nuk e përballon dot nga kaq shumë njerëz që vijnë dhe ikin. Ai është ë?
Pëllumbi: Faleminderit!/ dritare.net
