Ndikimi i teknologjisë në trurin e fëmijëve është më e ndërlikuar sesa duket!
E Enjte 31 Korrik 2025, 11:11
Dritare.net
BBC
Një nënë tregoi se djali i saj i vogël pati një shpërthim të madh kur i hoqi iPad-in, gjë që e bëri të reflektojë për ndikimin e teknologjisë te fëmijët. Edhe fëmijët e saj më të mëdhenj janë të përfshirë në rrjetet sociale dhe lojërat online, një realitet që ndan shumë prindër mes shqetësimeve dhe tolerancës.
Shembuj të tillë janë të zakonshëm, por a është koha para ekranit vërtet aq e rrezikshme?
Studimet dhe dilemat shkencore
Disa ekspertë dhe shkencëtarë britanikë po sfidojnë idenë se përdorimi i pajisjeve dixhitale është automatikisht i dëmshëm. Profesori Pete Etchells thekson se shumë nga studimet që lidhen me kohën para ekranit dhe shëndetin mendor mbështeten në vetë-raportim dhe nuk tregojnë lidhje të drejtpërdrejta shkak-pasojë. Ai dhe studiues të tjerë sugjerojnë se ndikimi negativ shpesh është i lidhur më shumë me faktorë si vetmia dhe mungesa e gjumit, sesa me vetë teknologjinë.
Për shembull, një studim i madh i trurit të fëmijëve nuk gjeti prova që koha para ekranit ndikon në mënyrë të dëmshme në zhvillimin e trurit apo mirëqenien mendore.
Natyra e përmbajtjes ka rëndësi
Etchells argumenton se është e rëndësishme të kuptojmë se çfarë lloj përmbajtjeje shikojnë fëmijët: a është e dobishme, edukative apo stresuese? Ka një ndryshim të madh midis lajme negative pafund dhe një loje sociale me miqtë.
Qasjet kundërshtuese
Nga ana tjetër, psikologia Jean Twenge pohon se përdorimi i rrjeteve sociale dhe telefonave lidhet ngushtë me rritjen e depresionit te adoleshentët. Ajo rekomandon ndalimin e smartfonëve deri në moshën 14 ose më shumë.
Një studim danez i vitit 2024 tregoi se kufizimi i kohës para ekranit përmirësoi gjendjen psikologjike dhe sjelljet sociale te fëmijët, por vetë studiuesit pranojnë se nevojitet më shumë hulumtim.
Këshillat zyrtare janë të paqarta
Organizata Botërore e Shëndetësisë nuk këshillon asnjë minutë kohë para ekranit për fëmijët nën 1 vjeç dhe maksimumi një orë në ditë për ata nën 4 vjeç. Ndërkohë, institucionet si Akademia Amerikane e Pediatrisë nuk japin kufizime të qarta për moshat e tjera.
Debati mbi kohën para ekranit vazhdon të jetë kompleks dhe i ndarë. Nuk ka një përgjigje të vetme. Prindërit përballen me presion dhe gjykim, ndërsa shkenca ende nuk ofron një konsensus të qartë. Por një gjë është e sigurt: teknologjia është pjesë e jetës sonë, dhe pyetja nuk është më a duhet ta përdorim, por si ta përdorim në mënyrë të shëndetshme./L.F-dritare.net
