Marie Antoinette, mbretëresha e urryer që frymëzon botën
E Enjte 18 Shtator 2025, 19:07
Dritare.net
Marie Antoinette, dikur konsideruar gruaja më e urryer në Europë, ka qenë gjithmonë një figurë që ka ndarë opinionet. E njohur si një libertine dhe një konspiratore, ajo u bë viktimë e fyerjeve publike dhe mitologjisë që shoqëroi jetën e saj, deri në ekzekutimin e saj publik në 1793. Tani, një ekspozitë e re në Victoria and Albert Museum në Londër po hedh dritë mbi jetën, stilin dhe legjendat që e rrethojnë mbretëreshën austriake që u bë mbretëreshë e Francës.
Në prill 1770, Maria Theresa, perandoresha e Austrisë, paralajmëroi të bijën 14-vjeçare, Arkhdukeshën Maria Antonia, e cila po martohej me të ardhurin Mbret Ludovik XVI: “Të gjitha sytë do të jenë mbi ty.” Në të vërtetë, vëmendja ndaj Marie Antoinette do të ishte më e egër nga sa pritej. Ajo u sulmua vazhdimisht si simbol i luksit dhe sjelljeve të pahijshme dhe fyerjet e saj u përdorën për të justifikuar revolucionin francez.
Ekspozita “Marie Antoinette Style”, që hapet më 20 shtator, shënon 270-vjetorin e lindjes së saj dhe sfidon disa nga mitet më të njohura. Një prej tyre është thënia e famshme “le të hanë tortë”, e cila në fakt nuk i përkiste asaj, pasi u përmend në librin e Rousseau-t kur Marie Antoinette ishte vetëm 10 vjeçe dhe ende jetonte në Austri. Po ashtu, skandali i varëses me diamante në vitet 1785-1786 i dha asaj një reputacion për shpenzime të ekzagjeruara, edhe pse në gjykim u shpall e pafajshme. Një kopje e qaforës dhe një pjesë e gurëve origjinalë ekspozohen gjithashtu në muze.
Jeta luksoze e mbretëreshës, me festa ekstravagante, bixhoz dhe veshje të shtrenjta, ishte padyshim një kontrast i dhimbshëm për popullin e uritur të Francës. Por, sipas historianëve, Marie Antoinette shpenzonte më pak se vëllezërit e mbretit dhe nuk ishte ajo që falimentoi Francën, luftërat, sidomos pjesëmarrja në Luftën për Pavarësinë e Amerikës, shpenzuan miliarda. Për më tepër, çdo përpjekje e saj për të zvogëluar shpenzimet, si të veshë rroba më të thjeshta, shkaktoi pakënaqësi në industrinë e silkit dhe e detyroi të rikthehej tek imazhet ekstravagante të pritshme për një mbretëreshë.
Ekspozita gjithashtu tregon ndikimin e saj në modë dhe kulturë: fustanet me strukturë të gjerë, flokët e dekoruar dhe stilimet ekstravagante u kopjuan nga shumë dhe frymëzuan dizajnerë modernë dhe yje të popit. Ajo konsiderohet një nga pionieret e stilit që vazhdon të ndikojë në modë edhe sot.
Pavarësisht perceptimit publik si e shfrenuar dhe egoiste, Marie Antoinette ishte bamirëse. Ajo i rivishte rrobat, ndihmonte fëmijë të adoptuar dhe donte për bamirësi. Historianët sot e përshkruajnë si të sjellshme, të kujdesshme dhe si një nënë e përkushtuar, e cila kishte një lidhje të ngrohtë dhe të ndjeshme me fëmijët e saj.
Megjithatë, ajo u urrye gjithashtu për faktin se ndërhyri në çështje politike, duke lobuar te ministrat dhe duke kundërshtuar disa reforma që Franca kishte nevojë. Fletushkat shpifëse dhe libretë që qarkullonin shpesh ishin të mbushura me gjuhë seksiste, akuza për orgji dhe moral të dobët, që pasqyronin një misogjini të fortë.
Historia e saj është tragjike: një princeshë fëmijë e detyruar të përfaqësonte një dinasti të huaj, e detyruar në një martesë të pamundur dhe e shndërruar në një figurë tragjike që përfundoi në ekzekutim. Por, përtej fyerjeve, fama e saj dhe ndikimi i saj kulturor nuk u shuan. Që nga veshjet e saj e deri tek imazhi i saj publik, Marie Antoinette vazhdon të jetë një figurë që intrigon, kritikohet, por edhe admirohet në mbarë botën.
Siç thotë dizajneri Manolo Blahnik: “Kjo ekspozitë është një rikthim i Marie Antoinette, një rivendosje e saj në vendin që meriton në histori.”/K.C/dritare.net
