A mund të “stërvitet” nervi vagus? Sekreti i trupit që mund të ndihmojë në uljen e stresit
E Diel 9 Nëntor 2025, 20:08
Dritare.net
Nëse ndonjëherë ke ndjerë nevojën për t’u shkëputur nga gjithçka, ndoshta përgjigjja ndodhet brenda trupit tënd — te një nerv i quajtur vagus. Ky “superautostradë” biologjike lidh trurin me organet kryesore të trupit dhe luan rol thelbësor në mënyrën si përjetojmë stresin, qetësinë dhe ekuilibrin emocional.
Në rrjetet sociale, miliona video premtojnë metoda për të “aktivizuar” ose “rindezur” nervin vagus – që nga frymëmarrja e thellë, gargarat me ujë, deri te pajisjet që dërgojnë impulse elektrike në qafë apo vesh. Por a funksionojnë me të vërtetë?
Një përvojë personale me “stimulimin” e qetësisë
Gazetarja Ruth Clegg ndoqi një klasë “somatike” në Stockport, ku pjesëmarrësit përdornin tinguj, frymëmarrje dhe lëvizje të buta për të qetësuar trupin. Udhëheqësja e grupit, terapistja Eirian Collinge, shpjegon se qëllimi nuk është një zgjidhje e shpejtë, por një proces i ndërgjegjësimit trupor që ndihmon sistemin nervor të balancohet.
“Frymëmarrja e ngadaltë, lëkundjet, dhe vëmendja ndaj trupit na ndihmojnë të ulim tensionin dhe të aktivizojmë pjesën e sistemit që sjell qetësi,” – thotë ajo.
Pjesëmarrësja Sarah, 35 vjeç, thotë se për të kjo praktikë ka qenë “jetëndryshuese”.
“Pas seancës së parë qava. Ishte hera e parë që truri im u qetësua plotësisht,” – rrëfen ajo.
Partneri i saj Xander, që ka luftuar me depresionin, shton se kuptimi i sistemit nervor e ka ndihmuar të menaxhojë më mirë emocionet dhe stresin.
Çfarë është në të vërtetë nervi vagus?
Nervi vagus – që në latinisht do të thotë “shëtitës” – fillon në tru dhe degëzohet në pothuajse çdo organ kryesor. Ai është pjesë e sistemit nervor autonom, i cili rregullon frymëmarrjen, rrahjet e zemrës dhe tretjen.
Ky sistem përbëhet nga dy pjesë:
Sistemi simpatik – që aktivizon reagimin “lufto ose ik”, dhe
Sistemi parasimpatik – që përdor nervin vagus për të rikthyer trupin në gjendje qetësie.
Kur këto dy sisteme humbin balancën, shfaqen probleme fizike dhe emocionale.
Shkenca dhe pajisjet që premtojnë qetësi
Sipas prof. Hamish McAllister-Williams, psikiatër në Mbretërinë e Bashkuar, ekziston provë e fortë që stimulimi i nervit vagus me pajisje të brendshme (të ngjashme me një pacemaker) ndihmon në trajtimin e epilepsisë dhe depresionit rezistent ndaj ilaçeve.
Megjithatë, ai thekson se pajisjet e jashtme, që vendosen në qafë ose vesh dhe dërgojnë impulse elektrike përmes lëkurës, kanë shumë më pak prova shkencore.
Një nga përdoruese të tilla është Lucy Lambert, nënë e tre fëmijëve, e cila pas një periudhe të gjatë burnouti nisi të përdorë një pajisje të tillë për të qetësuar trupin.
“Kur stresohem, e ndjej si dhimbje koke. Pajisja më ndihmon të qetësohem brenda pak minutash,” – thotë ajo.
Ajo beson se pajisjet nuk janë një kurë mrekullie, por i ndihmojnë trupit të krijojë kushtet për “shërim të brendshëm”. Sot, Lucy drejton një biznes për ndërtimin e qëndrueshmërisë emocionale, duke kombinuar teknologjinë me meditimin dhe pushimin.
Më shumë se një trend
Mjekët si Dr. Chris Barker, që punon në menaxhimin e dhimbjes, theksojnë se edhe pse njohuritë për nervin vagus po rriten, ende nuk dimë mjaftueshëm për ta “riprogramuar” sistemin nervor.
“Trupi është shumë kompleks. Ndonjëherë problemi që shohim është pjesë e një çekuilibri më të gjerë,” – shpjegon ai.
Ekspertët bien dakord për një gjë: nuk ka zgjidhje të menjëhershme. Por praktikat si frymëmarrja e thellë, meditimi, këndimi apo ushtrimet e buta mund të ndihmojnë për të rivendosur qetësinë në një botë që nuk ndalet kurrë.
Për Lucy dhe shumë të tjerë, kuptimi i nervit vagus ka qenë një mënyrë për të marrë më shumë kontroll mbi mirëqenien e tyre.
“Ka qenë fuqizuese. Ndihem si të kem mësuar më në fund si të kujdesem për veten,” – përfundon ajo./L.F-dritare.net
